สมุนไพรจีน ร้อยเรื่องเครื่องสมุนไพรบำรุงกำลัง
สมุนไพรจีน ร้อยเรื่องเครื่องสมุนไพรบำรุงกำลัง เมื่อนึกถึงอาหารจีน ก็จะคิดถึงอาหารโอชารสต่างๆ ที่ปรุงด้วยเครื่องปรุงต่างๆอย่างดี มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว วันนี้ รสรินทร์จะพาไปเปิดโลก สมุนไพรจีนต่างๆ ที่มีสรรพคุณ รสชาติ และกลิ่น แตกต่างกันไปค่ะ
อาหารจีน ประกอบด้วยเครื่องปรุงต่างๆ ที่ผสมผสานกับยาจีน เพราะชาวจีนกินอาหารนอกจากรสชาติแล้ว ยังถือว่าอาหารเป็นยาอายุวัฒนด้วย ดังนั้นจะเห็นชาวจีนสรรหา วัตุดิบชนิดต่างๆ ทั้งธรรมชาติ และของแปลกๆมาประกอบอาหารจีนเสมอ โดยเฉพาะอาหารในพระราชวังนั้น จะประกิบด้วยวัตถุดิบ และเครื่องยาจีนชนิดต่างๆ ปรุงออกมาแบบวิจิตรพิสดารเสมอ จะเห็นได้จากเมนู พระกระโดดกำแพง อุ้งตีนหมี หูฉลาม รังนก และอื่นๆ โดยเชื่อกันว่า เป็นยาบำรุงกำลัง และ อายุวัฒนะ
เครื่องยาจีนและสมุนไพรจีนประเภทต่างๆ
เห็ดหลินจือ Lingzhi
เห็ดหลินจือ Lingzhi เป็นเห็ดที่ขึ้นตามโคนรากไม้ ขึ้นทั่วประเทศจีน ปัจจุบันสามารถปลูกได้ในประเทศไทย ในสมัยโบราณ กล่าวกันว่า เห็ดหลินจือทำให้กล้ามเนื้อหัวใจแข็งแรงขึ้น ให้พลังชีวิตมากขึ้น ใช้บำรุงร่างกาย เป็นยาอายุวัฒนะ ทำให้มีกำลัง ทำให้ความจำดีขึ้น ทำให้ประสาทสัมผัสต่าง ๆ ชัดเจนดีขึ้น ส่งเสริมการไหลเวียนของเลือดดีขึ้น ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่งสีหน้าแจ่มใส ชะลอความแก่
เห็ดหลินจือมีสารโพลีแซคคาไรด์ ควรเลือกซื้อโดยดูแหล่งที่มา แหล่งเพาะปลูก และซื้อจากร้านค้าที่น่าเชื่อถือ เพราะการที่จำได้เห็ดหลินจือที่ดีนั้น เห็ดหลินจือจะต้องเพาะเลี้ยงในสภาวะที่เหมาะสม ถึงจะมีสรรพคุณทางยา คุ้มค่าก็เม็ดเงินที่จ่ายไปค่ะ ส่วนอีกปัจจับที่ควรคำนึงถึงคือ กรรมวิธีการแปรรูป ที่ต้องคำนึงถึงการสกัดสารโพลีแซคคาไรด์ ให้ออกมาได้มากที่สุด
ตังถั่งเช่า Cordyceps
ตังถั่งเช่า Cordyceps หรือ หญ้าหนอน เป็นสมุนไพรจีนที่มีประวัติ ทางยาแผนโบราณจีนมานานนับพันปี และใช้กันอย่างแพร่หลาย โดยเห็ดชนิดนี้จะขึ้นตามตัวดักแด้ โดยจะฝังตัว และห่อหุ้มตัวหนอนไว้ในฤดูหนาว เมื่อถึงฤดูร้อนและตัวหนอนตายแล้วจะงอก ขึ้นมาที่ส่วนหัว มีสรรพคุณทางยาสูง ชาวจีนเรียกสมุนไพรนี้ว่า “ตังถั่งเช่า” ที่แปลว่าฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นหญ้า
นกล่าวว่า ถั่งเช่ามีสรรพคุณทางยาหลายประการ เช่น ส่งเสริมสมรรถภาพทางเพศ ช่วยให้อสุจิแข็งแรง บำรุงให้สตรีมีบุตรง่าย ปรับประจำเดือนให้สมดุล บำรุงร่างกาย บำรุงอวัยวะภายใน เช่น ปอด ตับ และไต เป็นต้น ด้วยเหตุนี้ ชาวจีนจึงนิยมนำถั่งเช่ามาปรุงอาหารเพื่อบำรุงสุขภาพ เช่น นำไปตุ๋นรวมกับเป็ด และไก่
ฮกเหล็ง หรือ โปร่งสน
ฮกเหล็ง หรือ โปร่งสน เป็นพืชตระกูลเห็ด มักขึ้นตามโคนต้นสน ซึ่งสามารเติบโตได้โดยการดูดอาหารจากโคนต้น หกเหล็งมีลักษณะเป็นก้อนรูปร่างไม่แน่นอน มักจะกลม ขนาดต่างๆกันไป ลูกเล็กขนาดเท่ากำปั้น ลูกใหญ่อาจโตเท่าลูกฟัก เนื้อในมีสองสี คือ สีแดงและสีขาว เนื้อส่วนโคนตอนแรกจะเป็นสีขาวต่อมาค่อยๆเปลี่ยนเป็นสีแดงขึ้น เมื่อปอกเปลือกออกและหั่นหกเหล็งเป็นชิ้นสี่เหลี่ยม
คนจีนโบราณมักถือว่าต้นสนเป็นต้นไม่วิเศษ เป็นที่สิงสถิตของเทวดาอยู่ที่โคนต้นจึงเรียกส่วนสีขาวใหม่ว่าเป็น “หกสิ่ง” ซึ่งแปลว่า หกเหล็งที่มีเทวดาสิงสถิตอยู่ หกเหล็งมีรสหวานเล็กน้อย ฤทธิ์ปานกลาง มีสรรพคุณเป็นยา มีฤทธิ์อุ่น มีรสจืดออกหวานเล็กน้อย สรรพคุณ ช่วยย่อยอาหาร ช่วยการไหลเวียนของน้ำในร่างกาย ขับปัสสาวะ เสริมสมรรถภาพทางเพศ เสริมความจำ
เห็ดหูหนูขาว Tremella Mushroom
เห็ดหูหนูขาว Tremella Mushroom เป็นเห็ดที่มีลักษณะเหมือนเยลลี่ อุ้มน้ำได้ดี เป็นเห็ดที่รู้จักกันดีในวงการแพทย์แผนจีน โดยมีประวัติอันยาวนาน ถูกใช้ในตำรับอาหารช่วยบำรุงกำลัง และใช้ในตำรับยาภายในพระราชวังหลวง ประกอบไปด้วยโปรตีน เส้นใยไฟเบอร์ คาร์โบไฮเดรตและ แร่ธาตุต่างๆมากมาย รวมถึงสารต้านอนุมูลอิสระ
สรรพคุณทางยาจีนเชื่อ คือช่วยบำรุงเลือด ทำให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง ช่วยชะลอความเสื่อมถอยของเซลล์ในร่างกาย เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็ง เป็นยาบำรุงกำลัง บำรุงระบบย่อยอาหาร บำรุงสมอง ถือว่าเป็นสุดยอดของเห็ดเพื่อสุขภาพและราคาไม่แพง
เอี้ยะบ่อเช่า
เอี้ยะบ่อเช่า มีฮอร์โมนที่มีฤทธิ์คล้าย เอสโตรเจน ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด บำรุงเลือด แก้ประจำเดือนมาไม่ปกติ ช่วยให้ผิวพรรณเปล่งปลั่ง สดใส
เอียะบ้อเช่า เป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว หรืออี้หมู่เฉ่าในภาษาจีนกลาง เป็นพืชท้องถิ่นในเอเชีย ตั้งแต่เกาหลี ญี่ปุ่น จีน จนถึง กัมพูชา ลำต้นมีขนสั้นๆปกคลุมใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ขับสารพิษ ลดอาการบวม ทั้งต้นใช้เป็นยากระตุ้นการไหลเวียนเลือดและขับปัสสาวะ ขับประจำเดือน บรรเทาอาการบวม ช่วยกระตุ้นและเสริมแรงหดตัวคลายตัวของมดลูก
ฉั่งฉิก หรือ ชำฉิก tian qi 田七
ฉั่งฉิก หรือ ชำฉิก คยได้รับสมญานามว่า “ไข่มุกแห่งยาจีน” ทั้งนี้เพราะสรรพคุณที่เป็นเลิศไม่แพ้โสมคนนั่นเอง ฉั่งฉิกมักเรียกอีกอย่างว่า “ซาฉิก” แปลว่า “สามเจ็ด” ซึ่งชื่อนี้ได้มาจากลักษณะของต้นซึ่งมีก้านใบสามก้าน แต่ละก้านมักจะมีใบประมาณ 7 ใบ ฉั่งฉิกกับโสมคนเป็นพืชตระกูลเดียวกัน
สรรพคุณสมุนไพรจีน ใช้ห้ามเลือด สลายก้อนเลือด บำบัดอาการอาเจียนมีเลือดปน มีประจำเดือนไม่หยุด มีเลือดออกหลังคลอดบุตร ใช้ได้ดีกับอาการเกี่ยวกับเลือดที่อยุ่ภายในและภายนอกร่างกายทุกชนิด บรรเทาอาการหัวใจขาดออกซิเจน ขยายหลอดเลือด ลดความดันโลหิตเหมาะสำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจและไขมันในเลือดสูง
อึ้งคี้ ปักคี้ หรือ หวงฉี
อึ้งคี้ ปักคี้ หรือ หวงฉี เป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่แพทย์จีนใช้มาเป็นพันปี ปักอึ้งคี้ คือ อึ้งคี้ที่มีคุณภาพดีของจีนซึ่งมีถิ่นกำเนิดจากทางเหนือ โดยทั่วไปจะใช้ส่วนรากมาเป็นยาสมุนไพร อึ้งคี้ เป็นภาษาจีนแต้จิ๋วที่คนไทยมักเรียกกัน มีการใช้กันมากในหลายอาการ เช่น เป็นหวัด ภูมิแพ้ ปวดเมื่อยร่างกาย เหนื่อยง่าย โรคไต เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โลหิตจาง โรคติดเชื้อ HIV, AIDS หรือ กระตุ้นภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ยังมีการใช้ในการปกป้องตับ ต่อต้านแบคทีเรีย ไวรัส บางคนนำไปใช้ในโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก มะเร็งปอด อึ้งคี้มักใช้ร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ หรือเป็นตำรับยารับประทาน และยังมีการนำไปใช้ทาผิวเพื่อเพิ่มเลือดไหลเวียนในบริเวณที่ต้องการเร่งให้แผลหายไว
ผู่กงเอง 蒲公英
ผู่กงเอง ใช้เป็นยาถอนพิษ ดับร้อน ลดอาการบวม ปอดอักเสบ (ปอดบวม) ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ และถุงน้ำดีอักเสบ สลายตุ่มก้อน ขับปัสสาวะ บำบัดอาการอักเสบได้ดี
ฮ่วยซัว
ฮ่วยซัว เป็นสมุนไพรจีนในตระกูลกลอย ทานได้ทั้งสดแห้ง ไม่ว่าจะเป็นรากหรือหัวมีสรรพคุณทางยา ช่วยย่อยอาหาร บำรุงไต แก้ท้องเสีย เบื่ออาหาร ต้านทานโรค สรรพคุณของห่วยซัวมีมากมาย แต่ที่เด็ดสุดๆ ก็คือสำหรับคุณผู้ชาย จะช่วยให้สมรรถนะแข็งขัน และเป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพของผู้สูงอายุ ใช้รากเป็นยา มีสรรพคุณเสริมสร้างร่างกาย ช่วยย่อยอาหารแก้ท้องร่วง ลดเหงื่อ บำรุงไต
และใช้ได้ผลมากกับอาการอันเกิดจากโรคเบาหวาน เช่น กระหายน้ำ ซูบผอมปัสสาวะมาก รวมทั้งอาการเหงื่อออกมาก นอนไม่หลับ เบื่ออาหาร ก็ให้รับประทานได้เช่นกัน แก้อาการอ่อนเพลีย ช่วยบำรุงกระเพาะ ม้าม ไต ขับของเสีย ออกจากร่างกาย ทั้งทางปัสสาวะ และอุจจาระ ป้องกันอาการหวัดและร้อนในช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระดูกแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยย่อยอาหารและแก้อาการหลงลืมเสริมสร้างร่างกาย ลดเหงื่อ บำรุงไต เป็นสมุนไพรจีนสารพัดจัดจ้านทีเดียวค่ะ
เทียงหมึ่งตง
เทียงหมึ่งตง มักจะพบตามชายป่า หรือพงหญ้าป่าละเมาะในจีน ส่วนที่นำมาใช้เป็นยาได้แก่ส่วนราก มีสรรพคุณทางยาคือ ช่วยระงับอาการไอ ขับปัสสาวะ ใช้บำบัดอาการเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย ชะลอความแก่ชรา อัมพาตครึ่งซีก ท้องผูก และอาการไอจากวัณโรคปอด
ปักตังเซียม หรือ ตังเซียม Dang Shen 党参
ปักตังเซียม หรือ ตังเซียม เป็นสมุนไพรจีน รสหวาน ฤทธิ์กลาง ออกฤทธิ์ตามเส้นลมปราณของปอด และม้าม ปกติใช้ครั้งละ 6-14 กรัม อาจใช้ได้มากถึง 30 กรัม จัดอยู่ในกลุ่มสมุนไพรบำรุงพลัง(ชี่) ได้รับสมญาว่า “โสมคนจน” เนื่องจากมีสรรพคุณบำรุงสูง ในตำรับยาบางตำรับ ให้ใช้ปักตังเซียมนี้ แทนโสมได้ เนื่องจากโสมมีราคาสูงกว่ามาก
สรรพคุณทางยาของตังเซียม เสริมการทำงานของม้ามและกระเพาะอาหาร เสริมภูมิคุ้มกันร่างกาย เหมาะสำหรับผู้ที่มีอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืด ตาลาย เบื่ออาหาร เป็นหวัดง่าย ผู้ที่มีเลือดจาง อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย มดลูกหย่อน ลดความดันโลหิต เพิ่มความต้านทานของร่างกาย บำรุงเลือดและพลัง ปรับการทำหน้าที่ของระบบทางเดินอาหาร
เก๋ากี้ หรือ โกจิเบอร์รี่ Gojiberry
เก๋ากี้ หรือ โกจิเบอร์รี่ Gojiberry เป็นยาตามตำรับแพทย์แผนจีนโบราณ ใช้ในการบำรุงรักษาสายตา, บำรุงตับ, บำรุงไต และอาการเจ็บปวดต่างๆ เก๋ากี้มีรสหวานอมเปรี้ยวเล็กน้อยซึ่งมีรสชาติคล้ายกับลูกเกดเลยทีเดียว ผลโกจิเบอร์รีเป็นซูเปอร์ฟูด โดยมีกรดอะมิโน 19 ชนิด มีแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการรวม 21 ชนิด ได้แก่ สังกะสี เหล็ก ทองแดง แคลเซียม ฟอสฟอรัส ซิลีเนียม และเจอร์มาเนียม (ช่วยฆ่าเซลล์มะเร็ง) มีวิตามินซีสูงกว่าส้ม 500 เท่า มีวิตามินบี 1 บี 2 บี 6 และวิตามินอี ช่วยปรับความดันโลหิตให้เป็นปกติ และช่วยฟื้นฟูสภาพเซลล์ที่ถูกทำลายจากสารเคมีหรือรังสีให้กลับสู่ภาวะปกติได้เร็วขึ้น
สรรพคุณเด่นๆของเก๋ากี้ช่วยบำรุงสายตา ป้องกันแสงที่อาจไปทำลายดวงตา บำรุงประสาททำให้หลับสบาย บรรเทาอาการวิงเวียน หน้ามืดตาลาย ตาบอดกลางคืน และยังช่วยลดน้ำตาลในเลือดอีกด้วย
โสม Ginseng
โสม Ginseng เป็นยาสมุนไพรที่ทางการแพทย์ตะวันตกใช้ในการรักษาและเพื่อการบำรุงร่างกายมานานกว่า 1,000 ปี และปัจจุบันคนทั่วโลกนิยมใช้โสมเพื่อเสริมพละกำลังและปรับสมดุลให้กับร่างกาย สำหรับโสมสายพันธุ์ที่ดีที่สุด และเป็นที่ยอมรับในระดับสากล ที่มีงานศึกษาวิจัยมากมายคือโสมเกาหลี (Korean Ginseng)
โสมอาจแบ่งได้ 3 ชนิด คือ โสมสด มักจะเก็บเกี่ยวโสมที่มีอายุไม่เกิน 4 ปี โสมขาวคือโสมที่มีอายุตั้งแต่ 4–6 ปี ปอกเปลือกแล้วนำไปอบแห้ง โสมแดงคือโสมที่มีอายุ 6 ปี นำไปนึ่งด้วยไอน้ำแล้วนำไปทำให้แห้ง โสมถูกนำมาใช้เพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพอย่างยาวนานกว่า 2,000 ปี ซึ่งโสมเอเชียหรือโสมเกาหลี (Panax Ginseng) และโสมอเมริกา (Panax Quinquefolius) เป็น 2 สายพันธุ์หลักมีนำมาใช้อย่างแพร่หลาย
เนื่องจากโสมมีสรรพคุณที่ใครๆก็บอกต่อว่า สามารถช่วยให้ร่างกายคลายความเหนื่อยล้าจากกิจกรรมต่างๆที่ต้องเผชิญในแต่ละวันได้ โดยเฉพาะในผู้ที่ทำงานหนัก หากทานโสมจะทำให้รู้สึกมีพลังในการทำงานมากขึ้น กระฉับกระเฉง กระปรี้กระเปร่า เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน และที่สำคัญคือบรรเทาอาการที่เกี่ยวกับโรคมะเร็ง สารออกฤทธิ์ต่าง ๆ ของโสมมีหลายชนิด เช่น จินเซนโนไซด์ เปปไทด์ พอลิแซ็กคาไรด์ เป็นต้น ล้วนเป็นสารที่มีประโยชน์ต่อร่างกายและเชื่อว่าอาจมีคุณสมบัติต้านมะเร็งอีกด้วยค่ะ
เง็กเต็ก Polygonatum
เง็กเต็ก Polygonatum เป็นสมุนไพรที่เรียกได้ว่ามีฤทธิ์เย็นถ้าคุณร้อนใน เป็นไข้ หนาว ๆ ร้อนจากอาการวัยทอง มีเสมหะ รู้สึกว่ามีลมในตัวเยอะ สิวฝ้า รอยดำก็ตามมากวนใจ ผื่นตามผิวก็ทำให้คันเหลือเกิน แถมยังนอนไม่ค่อยหลับล่ะก็ให้เง็กเต็กช่วยคุณกันดีกว่า เพราะอาการที่พูดมาข้างต้นเง็กเต็กมีส่วนช่วยบรรเทาได้เป็นอย่างดีค่ะ
ถ้าใครพอจะเคยได้ยินคำว่า หยินหยาง ล่ะก็บอกเลยว่าสมุนไพรอย่างเง็กเต็กนั้นยืนอยู่ข้างเดียวกับ หยิน เพราะมีลักษณะของความเย็นเหมือนกัน ช่วยทำให้จิตใจสงบ ร่มเย็น หยินส่วนมากจะมาในรูปแบบของเครื่องเงิน และถ้าใครอยากบรรเทาอาการต่าง ๆ อย่างเช่น อาการร้อนตามหน้า อก ใบหน้าแดง ๆ บวม ๆ มีไขมันสะสมที่คอ รักแร้ ล่ะก็สวมสร้อยเงิน ต่างหูเงิน ซึ่งเป็นหยินจะมีส่วยช่วยลดอาการเหล่านี้ได้และแนะนำว่าควรทานเง็กเต็กควบคู่ไปด้วยก็จะได้ผลดีมากค่ะ
ตังกุย หรือ โกฐเชียง Dong Quai
ตังกุย หรือ โกฐเชียง Dong Quai เป็นสมุนไพรจีน ที่มีกลิ่นหอมฉุน รสหวานอ่อน อมขม และเผ็ดประกอบด้วยสารแอลคาลอยด์ น้ำมันหอมระเหย วิตามินเอ (vitamin A) วิตามินบี และเกลือแร่หลายชนิด
ตังกุยมีสารที่อยู่ในกลุ่มของ phytoestrogens หรือ ฮอร์โมนอิสโทรเจน (estrogen) จากพืช จะมีผลคล้ายกับฮอร์โมน estrogen ในผู้หญิง แต่มีฤทธิ์น้อยกว่า ใช้รักษาอาการปวดประจำเดือน ขับประจำเดือนใช้รักษาสมดุลของฮอร์โมนต่างๆ ในร่างกาย รวมไปถึงฮอร์โมนเพศหญิง estrogen บรรเทาอาการปวดเกร็ง หรือเลือดออกอย่างผิดปกติในสตรีระยะมีประจำเดือน ป้องกันการเกิดลิ่มเลือด
ช่วยบำรุงร่างกาย บำรุงสมอง ตับ ต่อมน้ำเหลือง กระตุ้นการทำงานของหัวใจและการไหลเวียนของเลือด ช่วยยับยั้งการเจริญของเนื้องอกและเซลล์มะเร็ง ต้านการอักเสบ และรักษาโรคหอบหืดได้
อยากรู้สูตรเด็ดเคล็ดลับรสรินทร์ตอนใหม่ๆ อย่าลืมกดไลค์แฟนเพจรสรินทร์ นะคะ
รับรองว่า คุณจะทำอาหารได้อร่อยจนคนทั้งบ้านชมไม่ขาดปากเลยค่ะ
ขอบคุณที่ติดตามเพจ รสรินทร์ Rosalyn นะคะ
Facebook: RosalynTH
ดูสูตรเด็ดอื่นๆ หน้าหลักรสรินทร์
[vc_row][vc_column][vc_single_image image=”1894″ img_size=”full” alignment=”center” onclick=”custom_link” link=”https://store.line.me/stickershop/product/5353487/en”][/vc_column][/vc_row]
